داستان فانتزی راهی برای ورود به دنیای رویاها

داستان‌ فانتزی همان افسانه‌های کودکانه‌ای است که اکثر ما از دوران کودکی با آن‌ها آشنا شده‌ایم. اما کمتر کسی می‌داند که این داستان‌ها، ژانر و زیرژانرهای مختلفی دارد یا گذر زمان چه تغییراتی در آن‌ ایجاد کرده است. در این مقاله شما را با زیر ژانرهای داستان‌های تخیلی و تمام عناصر آن آشنا می‌‌کنیم تا بتوانید یک داستان خارق‌العاده بنویسید یا داستان‌های قبلی خود را به‌طور حرفه‌‌ای بازنویسی کنید. 

داستان تخیلی چیست؟

داستان‌ تخیلی روایتگر ماجراهایی است که  شخصیت‌های افسانه‌ای، اسطوره‌ای و جادویی در دنیای خیالی و واقعی رقم می‌زنند. گاهی قهرمان و ضدقهرمان انسان‌هایی عادی هستند و موجودات فراطبیعی آن‌ها را برای رسیدن به اهداف‌شان یاری می‌کنند. برخی اوقات نیز تمام شخصیت‌ها فراطبیعی‌اند. نویسنده هر داستان فانتزی اولین مسافر دنیای رویاهایش است. او باید به کوه، دشت، جنگل، دریا، اقیانوس، جزیره، بیابان، شهر و روستاهای جهان خود سفر کند. سپس شخصیت‌هایی متناسب با آن دنیا بسازد و بعد با تک‌تک آن‌ها هم‌‌کلام و مدتی نیز مهمانشان شود تا بتواند هدف، ویژگی و نقش متفاوتی را برای هر کدام در نظر بگیرد. وقتی که به‌طور کامل و واضح با دنیا و شخصیت‌های خود آشنا شد، قادر است سفری پرماجرا را برای خوانندگان فراهم کند. در این داستان‌‌ها، دست نویسنده کاملا باز است تا هر طور که می‌خواهد، طرح خود را بنویسد و از المان‌های رایجی مانند پری، حیوانات و اشیاء سخن‌گو استفاده کند یا حتی المانی جدید بسازد.

تاریخچه داستان‌ های فانتزی

داستان تخیلی به شکل مدرن، کمتر از دو قرن پیش وارد ادبیات شد و در اواخر دوره قاجار به ایران راه یافت. داستان تخیلی که بعدها عناصر و زیرژانرهای متفاوتی پیدا کرد، با حماسه گیلگمش آغاز شد، که یکی از کهن‌ترین نوشته‌های انسان‌ها محسوب می‌شود. بیلگمس یکی از قهرمانان اسطوره‌ای بین‌النهرین باستان و شخصیت اصلی آن است که شخصیتی نیمه‌ایزدی و نیمه‌انسانی دارد. قدیمی‌ترین نوشته‌های حماسه گیلگمش در میانه هزاره سوم پیش از میلاد مسیح به زبان سومری نوشته‌شده است. پس از آن، اودیسه، مهابهاراتا، هزار و یک شب، شاهنامه و افسانه‌های شاه آرتور باعث علاقمندی افراد زیادی به داستان‌های تخیلی شد. فانتزی مدرن نیز با رمان شاهدخت و گابلین توسط جورج مک‌دونالد آغاز شد. در قرن بیستم جی آر آر تالکین با نوشتن ارباب حلقه‌ها انقلابی در ادبیات فانتزی ایجاد  کرد. در قرن اخیر نیز جی کی رولینگ با نوشتن مجموعه هری پاتر باعث جذب افراد زیادی به ژانر فانتزی شد.

عناصر بهترین داستان‌ های فانتزی 

تمام ژانرهای داستان فانتزی دارای عناصر فانتزی است و نویسنده باید آن‌ها را باجزئیات کامل بیان کند. جادو یکی از مهم‌ترین عناصر ژانر فانتزی است و در تمام داستان‌های فانتزی وجود دارد. جهان داستان نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که شما باید جهانی که خواننده هیچ‌گاه ندیده است را به گونه‌ای توصیف کنید که او در ذهن‌اش به راحتی بتواند آن را تصور کند و از نزدیک شاهد ماجراجویی‌های شخصیت‌های شما باشد. همچنین وجود ساختار قدرت در داستان، باعث باورپذیری بیشتر داستان شما می‌شود. حتما با توجه به جهان و شخصیت‌هایتان از تم‌های تاریک و روشن متفاوت استفاده کنید. به کمک موجودات فراطبیعی و زبان‌های بی‌نظیربه نیز می‌توانید به جذابیت بیشتر داستان‌تان بی‌افزایید. 

جادو

جادو مهم‌ترین عنصر در تمامی ژانرهای داستان فانتزی است. جادو، زیرعنصرهای زیادی مانند پیشگویی، جادوگری، افرادی با توانایی‌های شگفت‌انگیز، مکان‌های جادویی و اشیاء اسرارآمیز دارد. جادو، عنصری جدانشدنی از ژانر فانتزی است و باعث جذابیت بیشتر داستان می‌شود. نویسنده با توجه به قوانین و محدودیت‌های جهان داستان‌اش، می‌تواند هر چه می‌خواهد از جادو استفاده کند. او در داستان باید بیان کند که جادو بخشی از دنیای‌اش است یا نه و سرچشمه آن را مشخص کند. نویسند باید برای شخصیت‌های متفاوت توانایی‌های جادویی، نقاط  قوت و ضعف مختلفی را درنظر بگیرد. 

جهان داستان

توصیف جهان داستان باید دقیق و با جزئیات کافی باشد تا خوانندگان به راحتی بتوانند آن را در ذهن خود ترسیم کنند. این توصیف‌ها نباید خیلی زیاد باشید، زیرا برای خواننده خسته‌کنننده می‌شود. نویسنده برای توصیف اجزای دنیای داستان‌اش مانند آب و هوا، گیاهان، جانوران و… باید وقت زیادی بگذارد تا بتواند بهطور واضح آن را به توصیف کند. به‌طور مثال اگر داستان شما در شهر پریان رخ می‌دهد باید ذکر کنید چه نوع گل‌ و درخت‌هایی در آن شهر وجود دارد؟ آب و هوای آن بهاری است یا پاییزی؟ ماهی‌های رودخانه‌اش چه شکلی هستند؟ خانه‌های مردم چگونه ‌است؟ آیا این شهر دارای کوه، دشت، دریا، بیابان است یا نه؟ مکان‌های جادویی دارد؟ حتما سوال‌هایی این چنین را از خود بپرسید. همچنین می‌توانید برای داستان خود تاریخ غنی و اسطوره‌هایی درنظر بگیرید و آن‌ها را توصیف کنید. این امر باعث می‌شود که شما درباره دنیای خود کنجکاو شوید و در نتیجه ریزبینانه‌تر به دنیای خیالی خود فکر کنید تا به بهترین نحو ممکن بتواند آن را برای خواننده به تصویر بکشید. جهان داستان در تمام ژانرهای داستان فانتزی اهمیت بسیار زیادی دارد، چرا که نویسنده باید جهانی را به خواننده معرفی کند که در فقط ذهن‌اش وجود دارد.

یک ماجراجویی قهرمانانه در بهترین داستان‌ های فانتزی وجود دارد 

ماجراجویی‌هایی که توسط قهرمان و یارانش رخ می‌دهد، باعث لذت بیشتر و هیجان مخاطب می‌شود. اگر خط داستانی شما صاف و هموار باشد، جذابیتی برای مخاطب ندارد، چرا که همین پستی و بلندی‌های هر داستان باعث جذابیت بیشتر آن می‌شود. ماجراجویی‌ شخصیت‌های داستان تخیلی‌ شما موجب می‌شود تا داستان‌تان یکنواخت و خسته‌کننده نشود و همچنین مخاطبین را ترغیب می‌کند که داستان شما را تا انتها بخوانند.

ساختارهای قدرت یا سلسله مراتب

سلسله مراتب یا ساختار قدرت نشان‌دهنده قدرت، اختیار، نفوذ و اعتبار شخصیت‌های‌ شما است. ساختار قدرت در مسیر داستان می‌تواند تغییر کند. گاهی قهرمان شما در مسیر داستان باید با ساختار قدرتی مانند فساد جامعه مبارزه کند که اغلب دلیل آن‌ ضدقهرمان است. گاهی نیز ممکن است، علت کارهای ضدقهرمان انتقام گرفتن از بی‌عدالتی باشد. استفاده از سلسله مراتب باعث می‌شود که تمام ژانرهای داستان فانتزی برای مخاطب باورپذیرتر به نظر برسد‌.

موجودات فراطبیعی

به هر موجودی که غیرفیزیکی یا ساخته و پرداخته ذهن انسان باشد، مانند پری،جن، اژدها، ققنوس، سیمرغ، حیوانات سخن‌گو موجودات فراطبیعی می‌گویند. این موجودات نقش بسیارمهمی در تمام ژانرهای فانتزی دارند.  آن‌ها با قدرت‌های جادویی خود، قهرمان و ضدقهرمان را یاری می‌کنند تا به اهداف خود برسند و باعث ایجاد ماجراجویی، جذابیت بیشتر و هیجان در داستان می‌شوند. این موجودات در بهترین داستان‌های فانتزی حضور دارند.

تم‌های مرتبط با داستان تخیلی

تم یا درون‌مایه،  پیام پشت هر داستان است که باید با شخصیت‌ها و دنیای آن مطابقت داشته باشد و تا پایان ثابت بماند. همچنین نویسنده‌‌ می‌تواند از چند تم استفاده کند. تم یکی از عناصری است که در تمام داستان‌ها وجود دارد. درون‌مایه و ایده اصلی متفاوت‌ است، چرا که ایده اصلی همان ساختمان کلی و باطن داستان محسوب می‌شود، اما درون‌مایه فقط روی ظاهر داستان فانتزی تمرکز دارد.

زبان بی‌نظیر

زبان در داستان تخیلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و ارزش بیشتری به آن می‌بخشد. نویسنده می‌تواند از ترکیب یا اقتباس زبان‌های موجود یا زبان‌های از بین‌رفته استفاده کند تا بر ارزش داستان خود بی‌افزاید. زبان دوتراکی در بازی تاج و تخت اثر جورج آر آر مارتین و زبان الف‌ها در ارباب حلقه‌ها اثر جی آر آر تالکین نمونه‌های بسیار مشهوری در ادبیات فانتزی محسوب می‌شود.

زیر ژانرهای داستان فانتزی

با محبوبیت بیشتر ژانرفانتزی، زیرژانرهای بسیاری به آن اضافه شد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. برای نوشتن یک داستان تخیلی خوب ابتدا باید زیرژانرهای داستان‌های خود را بشناسید و نمونه‌هایی از آن را بخوانید؛ این امر به شما کمک می‌کند تا داستان‌های پخته‌تری بنویسید. در این بخش زیرژانرهای داستان فانتزی را با مثال برای شما شرح داده‌ایم تا با آن‌ها آشنا شوید.

فانتزی بالا

رویداد‌های داستان‌‌ فانتزی بالا در دنیای ما (جهان اولیه) رخ نمی‌دهد، بلکه در دنیایی دیگر(جهان ثانویه) که قوانین خاص خود را دارد، اتفاق می‌افتند. برای خلق این داستان‌ها باید جهانی خیالی بسازید. در فانتزی بالا اغلب موجودات فراطبیعی برای قهرمان چالش‌های بسیاری ایجاد می‌کنند و شخصیت‌ها به سادگی می‌توانند به دنیاهای دیگر سفر کنند. تنوع موجودات جادویی در داستان‌‌های فانتزی بالا زیاد است. جادو در این داستان‌ها نقش پررنگی دارد. راه پادشاهان از براندون ساندرسون یکی از داستان‌های فانتزی بالا است.

داستان فانتزی کم

داستان فانتزی کم در دنیای ما (جهان اولیه) رخ می‌دهد و نویسنده، دنیای جدیدی خلق نمی‌کند. از جادو در این‌گونه داستان‌ها کم استفاده می‌شود و فقط بعضی از شخصیت‌ها ازوجود آن باخبر هستند. در فانتزی کم یا خفیف حس ترس و خشونت زیادی وجود دارد و گاهی نیز شخصیت‌ها وارد سفرهای ماجراجویانه‌ی تاریخی می‌شوند. در برخی ازاین داستان‌های تخیلی نیز سیاست و جنگ، شجاعت و جنگجویی، احساس و عواطف عاشقانه نقش دارد. قهرمان‌ در فانتزی کم ابتدا در شرایط عادی قرار دارد و بعد به‌طور تصادفی درگیر جادو یا عناصر ماورایی می‌شود. از بین کتاب‌های فانتزی کم می‌توان به خدایان آمریکایی اثر نیل گیمن اشاره کرد.

 فانتزی حماسی

داستان فانتزی حماسی، یک نوع داستان فانتزی بالا محسوب می‌شود. ضدقهرمان‌ در فانتزی حماسی بسیار قوی و معمولا قهرمان، یک انسان عادی است. این داستان‌ها معمولا در چندین جلد کتاب بیان می‌شود و نویسنده رخدادها را بلند و طولانی روایت می کند. در این گونه داستان‌ها معمولا ماجراجویی‌ و نبردهای بزرگ وجود دارد. مجموعه بازی تاج و تخت اثر جورج آر آر مارتین یکی از بهترین کتاب‌های فانتزی حماسی محسوب می‌شود.

 فانتزی تاریک

داستان فانتزی تاریک به عنوان داستان فانتزی ترسناک نیز شناخته می‌شود. در این داستان‌ها قهرمان لزوما شخصیت سفید ندارد و می‌تواند سیاه باشد، اما افرادی که روبه‌روی قهرمان قرار می‌گیرند باید شخصیتی سیاه‌تر از آن داشته باشند. معمولا در این داستان‌ها از عناصر وحشت‌آوری مانند شیاطین، ارواح خبیث، خون‌آشام و… استفاده می‌شود. شاهزاده خارها اثر مارک لارنس یکی از داستان‌های فانتزی تاریک است.

 فانتزی آرتورین یکی از بهترین داستان‌ های فانتزی است

داستان‌ فانتزی آرتورین درباره شاه آرتور، شوالیه‌هایش و جادوگری به نام مرلین است. در این‌گونه داستان‌ها عناصر جادوگری و عرفان وجود دارد و در زمان قرون وسطی رخ می‌دهد. داستان فانتزی آرتورین، داستان فانتزی تاریخی نیز است. فانتزی آرتورین باعث ایده گرفتن نویسندگان بزرگی مانند جی کی رولینگ، نیل گیمن و مایکل مورکوک شد. شمشیر در سنگ نوشته تی اچ وایت یکی از داستان‌های فانتزی آرتورین است.

 فانتزی اسطوره‌ای

هر داستان فانتزی که در آن از عناصر اساطیری مانند خدایان و الهه‌ها نقش داشته باشد، داستان فانتزی ‌اسطوره‌ای محسوب می‌شود. این گونه داستان‌ها معمولا برگرفته از ادیان، فرهنگ‌های باستانی، اسطوره‌ها و افسانه‌های قدیمی است و رویدادهای آن در دنیای واقعی رخ می‌دهد. فرهنگ‌ها و اسطوره‌های سلتیک، بومیان آمریکا، اسکاندیناوی و ژاپنی در این زیرژانر محبوبیت دارد. دزد رعدوبرق اثر ریک ریوردان یکی از داستان‌های فانتزی اسطوره‌ای است.

 فانتزی تاریخی

داستان فانتزی تاریخی یک داستان تاریخی محسوب می‌شود که در آن عناصر فانتزی مانند جادو به فرهنگ‌ و زمان‌های تاریخی واقعی مانند مصر باستان، روم، قرون وسطی وارد شده است. همچنین این داستان‌ فانتزی می‌تواند یکی از زیرژانرهای فانتزی تاریک، بالا، حماسی و آرتورین باشد. اوتلندر اثر دایانا گابالدون یکی از داستان‌های فانتزی تاریخی است.

داستان فانتزی علمی یا خیال‌پردازی علمی

داستان‌ فانتزی علمی ترکیبی از داستان‌های علمی تخیلی و فانتزی‌ است. در این داستان‌ها عناصر فانتزی توجیه علمی دارد و اغلب از پیشگویی، آینده‌نگری، سفر در زمان و موجودات فضایی استفاده می‌شود. باورپذیری در این داستان‌‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. به این ژانر ادبیات افکار و اندیشه‌ها نیز گفته‌می‌شود. تلماسه اثر فرانک هربرت کتابی مشهور از این ژانر است.  

فانتزی شهری یا نازل

در داستان فانتزی شهری، جادو و سایر عناصر ماورایی با زندگی مدرن همراه می‌شود. در این داستان‌ها از جادو کم استفاده می‌شود و درگیری بین خیر و شر اغلب دیده می‌شود، گاهی نیز در آن‌ها جادو و تکنولوژی با هم تلفیق می‌شود. مردم ساحر (جن، پری و ساحرها) در فانتزی شهری وجود دارد و شخصیت‌ آن‌ها می‌تواند سیاه یا سفید باشد. مجموعه خون واقعی اثر کارلاین هریس یکی از داستان‌های فانتزی شهری است.

رئالیسم جادویی

یکی از ژانرهای داستان فانتزی، رئالیسم جادویی یا واقع‌گرایی است. در این داستان‌ها نویسنده دنیای واقعی را به عناصر فانتزی پیوند می‌دهد. برای نوشتن یک داستان تخیلی در این ژانر می‌توانید از افسانه‌ها و تاریخ نیز یاری بگیرید. در این داستان‌ها جادو و عناصر غیرطبیعی چیزی عادی تلقی می‌شود. صدسال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز یکی از رمان‌های رئالیسم جادویی است.

افسانه‌ها

افسانه یا حکایت یکی از زیر ژانرهای داستان‌ فانتزی محسوب می‌شود. هدف افسانه‌، درس‌های اخلاقی است. افسانه‌های تمثیلی نیز یکی از قدیمی‌ترین افسانه‌ها است که در آن‌ها حیوانات سخن‌گو، پند و اندرزهای اخلاقی به ما می‌دهند. این داستان‌ها معمولا ریشه‌هایی در تاریخ و فرهنگ کهن دارد. برخی از افسانه‌ها برگرفته از اشخاص حقیقی و مکان‌های واقعی است. از بین مشهورترین افسانه‌ها می‌توان به کلیه و دمنه و هزار و یک شب اشاره کرد. 

نویسندگان محبوب ژانر فانتزی

تری پرچت، جی کی رولینگ، براندون ساندرسون، جی آر آر تالکین، نیل گیمن، آندره زاپکوفسکی،استفانی گاربر، هانس کریستین اندرسن، یاکوب گریم و ویلهلم گریم، استفان کینگ، رابین هاب، جورج آر آر مارتین و سی اس لوئیس از محبوب‌ترین نویسندگان  ژانرهای داستان فانتزی هستند.

ویژگی‌هایی داستان‌ فانتزی

در سال‌های اخیر، ادبیات فانتزی گسترش بسیاری پیدا کرده است. داستان‌ تخیلی، ویژگی‌های بسیار زیادی دارد که برخی از آن‌ها در همه ژانر‌های فانتزی یافت می‌شود؛ به‌طور مثال در همه آن‌ها دو گروه هستند که در جبه‌های مختلف قرار دارند، قهرمان یا ضدقهرمان برای کسب دانش یا موقعیت بهتر دست به ماجراجویی می‌زند، قهرمان‌ها تلاش می‌کنند تابوهای جامعه خود را بشکنند، افرادی با دیگر اعضای جامعه متمایزاند. اکثر ویژگی‌های این داستان‌ها را در بخش زیر برای شما نام برده‌ایم.

۱. خیر در برابر شر

۲. تلاش قهرمانانه (یا شرورانه) برای قدرت یا دانش

۳. سنت در مقابل تغییر

۴. فرد در مقابل جامعه

۵. انسان در مقابل طبیعت

۶. انسان در مقابل خودش

۷. روی سن آمدن

۸. عشق

۹. خیانت

۱۰. سفر حماسی

چگونه یک داستان فراموش‌نشدنی خلق کنیم؟

تاکنون با خود فکر کردیده‌اید که چه چیزی یک داستان فانتزی را منحصربه‌فرد می‌کند؟ شاید فکر کنید فقط با طرح خوب می‌توانید یک داستان بی‌نظیر خلق کنید، اما همه چیز در طرح خلاصه نمی‌شود، بلکه موارد زیادی وجود دارد که داستان ما را منحصربه‌فرد می‌کند. برای نوشتن یک داستان خوب ابتدا باید ایده اصلی خود را بنویسید. ایده اصلی همان چارچوب کلی داستان است که به آن شاخ و برگ می‌دهید. برای این کار باید دنیای تخیلی خود را به خوبی بشناسید و برای آن قوانینی در نظر بگیرید و هیچ‌گاه قوانین خود را نقض نکنید. همچنین باید برای تمام شخصیت‌های خود هدفی در نظر بگیرید. در این بخش به شما می‌گوییم که چگونه یکی از بهترین داستان‌ های فانتزی را خلق کنید.

صحنه‌پردازی

صحنه‌پردازی درواقع مکان، زمان و محیطی است که ماجراهای داستان رخ می‌دهد. صحنه‌پردازی در تمام داستان‌ها از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است، اما در داستان‌ فانتزی اهمیت بیشتری دارد. شما باید خودتان را جای شخصیت‌ها بگذارید و در جایگاه آن‌ها قرار بگیرید تا بتوانید به بهترین نحو صحنه‌پردازی کنید. صحنه‌پردازی خوب موجب می‌شود تا مخاطب بهتر بتواند با داستان شما ارتباط بگیرد.

استفاده از شخصیت‌های جالب و متنوع در داستان فانتزی

شخصیت‌هایی با ویژگی‌های اخلاقی، نقاط  ضعف، قدرت و شغل‌های مختلف برای داستان خود در نظر بگیرید. این امر باعث  می‌‌شود، شخصیت‌های شما از یکنواختی خارج شوند. همچنین می‌توانید از موجودات فراطبیعی مانند پری، غول و اژدها نیز استفاده کنید، یا حتی خودتان موجودات جادویی جدیدی بسازید. تنوع نژادی به جذابیت بیشتر داستان فانتزی کمک بسیاری می‌کند. برای عمق دادن به داستان‌ نیز می‌توانید از شخصیت مربی مانند دامبلدور در هری پاتر و گندالف در ارباب حلقه‌ها استفاده کنید. مربی می‌تواند قهرمان شما را از وقایع  باخبر و در مسیر داستان او را هدایت کند. این شخصیت معمولا دارای قدرت زیادی است. مربی‌ همیشه در صحنه حضور ندارد و فقط در مواقع نیاز باید در دسترس باشد.

طرح داستان

طرح در تمام داستان‌ها اهمیت زیادی دارد. در طرح داستان تخیلی خود فقط رویدادهای مهم را ذکر کنید. ضرورتی ندارد، یک طرح کلی بنویسید که شامل تمام اتفاق‌های داستانتان می‌شود. یک طرح خوب شامل مقدمه، کشش صعودی، نقطه اوج، کشش نزولی و گره‌گشایی می‌شود. برای نوشتن طرح هرگز عجله نکنید و به خود فرصت دهید.

محیط فیزیکی دنیای فانتزی خود را توصیف کنید

دنیای فانتزی خود را با جزئیات کامل بیان کنید تا خوانندگان بتوانند با آن بهتر ارتباط بگیرند. اما توجه داشته باشید که در توصیف زیاده‌روی نکنید. اگر ماجراهای داستان فانتزی شما در یک دنیای واقعی رخ می‌دهد، به گونه‌ای دنیای خود را توصیف کنید که خواننده به راحتی متوجه آن بشود. اگر جهان داستان شما خیالی است، باید جزئیات بیشتری به‌کار ببرید، چرا که هیچ کس جز شما با آن آشنایی ندارد.

کشیدن نقشه برای جهان داستان تخیلی

برای دنیای خود داستان تخیلی نقشه‌ای در نظر بگیرید که شامل شهر، روستا، دشت، بیابان، جنگل، کوهستان، رودخانه‌، دریا و اقیانوس‌های آن باشد. لازم نیست برای کشیدن نقشه وسواس داشته باشید، شاید هیچ‌گاه خواننده آن نقشه را نبیند، چون هدف از کشیدن آن درک بهتر نویسنده از دنیای خیالی‌اش است. اگر می‌خواهید این نقشه را در کتاب خود قرار دهید، می‌توانید سرفرصت نقشه‌ای با جزئیات زیبا برای خوانندگان بکشید.

جزئیات و قراردادهای اجتماعی داستان خود را بیان کنید

در بهترین داستان ‌های فانتزی جزئیاتی مانند سیستم سیاسی، واحد پول، باورها و عقاید فرهنگی، اسطوره‌ها، افسانه‌ها و تاریخچه دنیای داستان بیان می‌شود. هر چه نویسنده جزئی‌نگرتر باشد، داستان‌اش باورپذیرتر می‌شود و خوانند بهتر می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. 

طبقات اجتماعی و قراردادهای اجتماعی داستان خود را نیز مانند طبقه اشراف و مردم عادی یا جادوگران و پریان توصیف کنید. این کار نیز به باورپذیری بیشتر داستان شما کمک می‌کند. برای این امر می‌توانید درباره فرهنگ‌ها، آداب و رسوم گذشته یا اقوام مختلف تحقیق کنید و از آن‌ها ایده بگیرید.

زمان رخداد ماجراهای شخصیت‌های خود بیان کنید

برای رویداد ماجراها در دنیای فانتزی خود زمان مشخصی را در نظر بگیرید. اگر اتفاق‌های داستان تخیلی شما در آینده رخ می‌دهد، شخصیت‌های شما باید ابزارآلات پیشرفته استفاده کنند مانند ماشینی که می‌تواند ما را به گذشته یا آینده ببرد. اگر ماجرهای داستان‌تان در زمان‌های گذشته رخ می‌دهد، از ابزارهای قدیمی مانند درشکه استفاده کنید. 

قوانین خاصی برای داستان فانتزی خود درنظر بگیرید 

قوانینی برای دنیای جادویی خود درنظر بگیرید و هیچ‌گاه در طول داستان، آن‌ها را نقض نکنید. این قانون‌ها باید متناسب با دنیا و شخصیت‌های شما باشد و همچنین باعث نظم بخشیدن به داستان فانتزی می‌شود. برای نحوه عملکرد سلاح‌ها و وسایل جادویی نیز در داستان‌تان قوانین خاصی درنظر بگیرید. معمولا شخصیت‌های اصلی در بهترین داستان‌ های فانتزی سلاح‌های پیشرفته و جادویی دارند. اگر شخصیت شما از سلاح یا وسیله‌ای که شما از آن اطلاع کافی ندارید، مانند شمشیر، تیر و کمان جادویی استفاده می‌کند، باید درباره آن تحقیق کنید.

هدف‌های متفاوتی برای شخصیت‌های خود مشخص کنید

هدف‌های مختلفی برای شخصیت‌های خود تعیین کنید تا متفاوت باشند. همچنین برای آن‌ها نقاط  قوت و ضعف مختلفی نیز درنظر بگیرید تا برای تقویت یا از بین بردن‌ آن‌ها انگیزه ایجاد کنید. خوانندگان شخصیت‌هایی را که در طول داستان تغییر می‌کنند را بیشتر دوست دارند. هیچ‌گاه از شخصیت‌هایی که هدفی در داستان ندارند استفاده نکنید. در بهترین داستان‌ های فانتزی شخصیت‌ها اهداف متفاوتی دارند.

برای قهرمان داستان انگیزه خاص درنظر بگیرید

برای قهرمان خود ویژگی‌ و توانایی‌های منحصربه‌فرد درنظر بگیرید، تا توانایی مقابله با موانع ماجراهای داستان‌ را داشته‌ باشد. همچنین سعی کنید، انگیزه قهرمان شما با دیگر شخصیت‌ها متمایز باشد. در بهترین داستان‌ های فانتزی، قهرمان از ابتدای داستان خاص نیست و از توانایی‌هایش آگاهی ندارد. خوانندگان، قهرمان‌هایی که در مسیر داستان متوجه قدرت‌هایشان می‌‌شوند را بیشتر دوست دارند. 

محبوب‌ترین داستان‌های فانتزی 

داستان‌‌های فانتزی ماجراجویانه که در آن‌ قهرمان یا گروهی از قهرمان‌ها برای نجات دنیا تلاش می‌کنند، محبوبیت زیادی میان مردم دارد. این گونه داستان‌ها یکی از بهترین داستان ‌های فانتزی هیجان‌انگیز است. داستان‌های فانتزی حماسی نیز که اغلب طولانی و دارای شخصیت‌های اصلی و فرعی پیچیده‌ی زیادی هستند، هم میان مخاطبین محبوبیت زیادی دارد. همچنین داستان‌های فانتزی ترسناک که دارای عناصر ماورایی و افسانه‌ای مانند ارواح، جادوگران، هیولاها است را نیز خوانندگان دوست دارند. 

۷۳ ایده برای نوشتن بهترین داستان‌ های فانتزی

۱. دختری قدرت‌های جادویی دارد و باید با استفاده از آن‌ها جادوگری شرور را شکست دهد.

۲. تعدادی دوست وارد یک داستان فانتزی تاریخی می‌شوند و باید با پادشاه شرور آن مبارزه کنند.

۳. دختری که می‌تواند افکار دیگران را بخواند و با این توانایی از افکار شوم جادوگری باخبر می‌شود.

۴. پسری نوجوانی که  باید مردم دهکده‌اش را از شر اژدهایی نجات دهد.

۵. پسری که دارای قدرت جادویی است و نمی‌تواند آن را کنترل کند.

۶. عده‌ای برای به دست آوردن گنج راهی جزیره‌ای می‌شوند و باید با هیولای محافظ آن مبارزه کنند.

۷. خانواده پسری دچار طلسم جادوگری می‌شوند و او باید راه باطل کردن طلسم را بیابند.

۸. دختری که ناخواسته باعث زنده شدن جادوگری شرور می‌شود و باید دوباره او را به دنیای مردگان بفرستد.

۹. پسری که می‌تواند در زمان سفر کند و با یک اشتباه کوچک در قرون وسطی گرفتار می‌شود و باید راه برگشت را پیدا کند.

۱۰. خورشید به زودی خاموش خواهد شد و قهرمان داستان تخیلی ما باید راهی برای روشن ماندن آن بیابد.

۱۱. مردم دهکده‌ای دچار خشکسالی شده‌اند و پسری باید اژدهای آب را پیدا کند تا به آن‌ها یاری برساند.

۱۲. دختری که می‌تواند آرزوی همه را برآورده کند جز خودش و حال به دنبال راهی است تا بتواند آرزوهای خودش را محقق کند.

۱۳. دختری که صدایی مسحور کننده دارد و می‌تواند با آواز خواندن دیگران را وادار به هر کاری کند.

۱۴. پسری که قادر است با مردگان ارتباط برقرار کند و از گذشته با خبر شود.

۱۵. دوستانی در قبرستان یک کتاب داستان فانتزی را پیدا می‌کنند و بعد از خواندن آن باعث زنده شدن مردگان شروری می‌شوند.

۱۶. پسری که می‌تواند زمان مرگ اطرافیانش را ببیند و دنبال راهی است تا بتواند سرنوشت آن‌ها را تغییر دهد.

۱۷. شاهزاده خانمی که مجبور می‌شود برای در امان ماندن مردمش با هیولایی ازدواج کند.

۱۸. طاووسی که توسط جادوگری به انسان تبدیل و عاشق شاهزاده‌ای می‌شود.

۱۹. جادوگری به‌طور ناخواسته باعث می‌شود مردم دهکده‌اش به حیوان تبدیل شوند.

۲۰. کودکی یک شبه بزرگ می‌شود و خانواده‌ش دیگر او را نمی‌شناسند.

۲۱. دوستانی که شمشیری جادویی از یک داستان تخیلی پیدا می‌کنند و توسط آن قدرت‌های شگفت‌انگیزی پیدا کرده‌اند.

۲۲. پسری که برای رسیدن به مقام پادشاهی باید با اژدهایی مبارزه کند.

۲۳. دختری که می‌تواند با حیوانات حرف بزند.

۲۴. پسری که متوجه می‌شود یک پری است و برای بدست آوردن قدرتش باید با پادشاهی شرور مبارزه کند.

۲۵. جادوگری که شاهزاده‌ای را می‌دزدد و شاهزاده عاشق او می‌شود.

۲۶. کشاورزی که در زمین خود گیاهی پیدا می‌کند که میوه‌هایش از جنس طلا است.

۲۷. دختر نابینایی که هر جا را لمس کند، سرسبز می‌شود.

۲۸. پسری که می‌تواند با لمس دستش دیگران را شفا دهد.

۲۹. پسری که می‌تواند به هر حیوانی تبدیل شود.

۳۰. پروانه‌ای که عمر ابدی دارد.

۳۱. دختری که برای نجات خانواده‌اش باید با گرگینه‌ای ازدواج کند.

۳۲. پسری که با عصبانی شدن، تبدیل به اژدها می‌شود.

۳۳. جادوگری که به گذشته سفر می‌کند و پدربزرگش به او آموزش جادوگری می‌دهد.

۳۴. دختری که می‌تواند به گذشته سفر کند و آن را تغییر دهد.

۳۵. پسری باید وارد مسابقه‌ای مرگبار شود تا خانواده‌‌اش را نجات دهد.

۳۶. جادوگری که می‌فهمد یک پری است و باید کارهای پلید گذشته‌اش را جبران کند.

۳۷. جادوگری قدرتمند که در تلاش برای نابودی دنیا است و قهرمان باید تا دیر نشده، نقطه ضعف او را بیابد.

۳۸. شاهزاده‌ای که تبدیل به طوطی شده و دنبال راهی است تا به کالبد انسانی‌اش بازگردد.

۳۹. چاهی که هر چیزی در آن پرتاب کنید از جنس طلا می‌شود.

۴۰. پسری مارگیر که عاشق ملکه مارها می‌شود.

۴۱. دزدان دریایی که جزیره‌ای پر از گنج پیدا می‌کنند اما به خاطر نفرین نمی‌توانند از آن خارج شوند.

۴۲. دختری که می‌تواند اشیاء را زنده کند. 

۴۳. پسری که از طریق فلوت زدن دیگران را وادار به هر کاری می‌کند.

۴۴. آینه‌ای که باطن هر کس را نشان می‌دهد.

۴۵. دختر مجسمه‌سازی که می‌تواند به ساخته‌های خود جان دهد.

۴۶. جادوگری که می‌تواند حیوانات را به انسان تبدیل کند.

۴۷. تاجی که هر کس بر سرش بگذارد می‌تواند به تمام آرزوهایش برسد.

۴۸. ستاره‌ای که عاشق ماه می‌شود و برای رسیدن به او دست به هر کاری می‌زند.

۴۹. دزدان دریایی، شاهزاده‌ای را می‌ربایند و از پادشاه یک سنگ جادویی می‌خواهند.

۵۰. دختری که توانایی کنترل کردن باد و باران را دارد.

۵۱. تعدادی دوست توسط جادوگری اسیر می‌شوند و باید به دنبال راه نجات باشند.

۵۲. دختری که هر گاه دروغ می‌گوید بیمار می‌شود.

۵۳. پسری که برای نجات شاهزاده‌ای باید جادوگری پلید را شکست بدهد.

۵۴. یک پری جنگلی که می‌خواهد انسان شود.

۵۵. گرگینه‌ای که علاقمند دختری چوپان می‌شود.

۵۶. روباهی که آرزوی انسان شدن دارد.

۵۷. پسری که به هر چیزی دست می‌زند طلا می‌شود و به همین خاطر همیشه تنها است و دوستی ندارد.

۵۸. دختری که می‌تواند نامرئی شود.

۵۹. پسری که می‌تواند موجودات ماورایی را ببیند و از آن‌ها برای نوشتن بهترین داستان ‌های فانتزی ایده می‌گیرد.

۶۰. گازی که هر چه درون آن بگذارید غذایی لذیذ تحویل می‌دهد.

۶۱. جادوگری که معجونی می‌سازد تا اندازه انسان‌ها را کوچک کند تا خودش پادشاه دنیا شود.

۶۲. دختری که آینده را در رویاهایش می‌بیند.

۶۳. پسری که در سرزمین هیولاها گیر می‌افتد و باید راه فرار را پیدا کند.

۶۴. دختری که عاشق هیولای مرداب شده است.

۶۵. پسری که می‌تواند تبدیل به گربه شود.

۶۶. دختری که لبخندش را برای نجات جان معشوقش می‌فروشد.

۶۷. کیف پولی که هیچ وقت خالی نمی‌شود.

۶۸. کتابی که سرنوشت که همه انسان‌ها در آن نوشته است.

۶۹. گلی نایاب که هر کس استشمام کند، می‌تواند به سرزمین پریان برود.

۷۰. شاهزاده خانمی که توسط جادوگری در آینه محبوس می‌شود.

۷۱. جادوگری که دختران را درون میوه‌های باغش زندانی می‌کند. 

۷۲. افسانه‌ها یا اسطوره‌ها را در زمانی دیگر قرار دهید.

۷۳. به افسانه‌ها از زاویه‌دید ضدقهرمان یا شخصیت‌های فرعی نگاه کنید.

داستان‌های کلاسیک فانتزی

داستان‌ فانتزی یا داستان جادویی دارای ژانرهای مختلفی است که در بالا با آن‌ها آشنا شدید. در این داستان‌ها قهرمانان و موجودات افسانه‌ای شما را همراه خود می‌کنند تا شاهد ماجراجویی‌ها و حماسه آفرینی‌شان باشید. ارباب حلقه‌ها از جی آر آر تالکین، ماجراهای نارنیا از سی اس لوئیس، نغمه یخ و آتش از جورج آر آر مارتین و هری پاتر از جی کی رولینگ از مشهورترین داستان‌های کلاسیک فانتزی‌ محسوب می‌شود.

نگاهی به افسانه‌ها و اسطوره‌ها در جهتی متفاوت

افسانه‌ها و اسطوره‌ها ریشه‌های بسیار کهنی در ادبیات دارد. این داستان‌ها از آداب و رسوم اقوام مختلف برگرفته شده‌ یا حقایقی‌ است که آن‌ها را گسترش داده‌‌ا‌ند. با ایده گرفتن از شخصیت‌های افسانه‌ای و اسطوره‌‌ای قدیمی می‌توانید داستانی جدید خلق کنید، یا این‌که آن‌ها را در زمان و مکان جدیدی قرار دهید و داستان فانتزی تاریخی، داستان فانتزی بالا، داستان فانتزی کم و..‌. تازه‌ای بنویسید. همچنین با تلفیق چند اسطوره و افسانه می‌توانید داستان تخیلی جدیدی پدید آورید.

چرا داستان تخیلی بسیار محبوب است؟

داستان‌های فانتزی ما را با جهان‌هایی آشنا می‌کند که هیچ‌گاه در واقعیت ندیده‌ایم؛ کاری می‌کند تا در تخیل خود غرق شویم، به دنیاهای دیگری سفر کنیم و به رویاهای محال خود دست پیدا کنیم، یا با شخصیت‌هایی آشنا شویم که توانایی‌های جادویی دارند و ما همیشه می‌خواستیم که جای آن‌ها باشیم. در داستان تخیلی هر احتمالی وجود دارد. این ویژگی‌های منحصربه‌فرد موجب علاقمندی افراد زیادی به این ژانر شده است.

آیا ژانر فانتزی و علمی تخیلی یکی است؟

درهمه‌ی ژانرهای داستان فانتزی از عناصر ماورایی و جادویی استفاده می‌شود. همچنین نویسنده می‌تواند جهانی که حوادث داستان در آن رخ می‌دهد را به طور کامل از ذهن خود بسازد و تمرکز اصلی‌اش بر شخصیت و دنیاها است. قصد این داستان‌ها سرگرمی خواننده است و پایه و اساس علمی ندارد به همین دلیل  برای مخاطب باورپذیر نیست.

در ژانر علمی تخیلی از مفاهیم آینده نگری، پیشگویی، جهان موازی، اکتشافات فضایی، حیات فرازمینی‌ها و سفر در زمان استفاده می‌شود. هدف این ژانر کمک به پیشرفت علم برای شناخت بهتر دنیای ما است. نویسنده‌ها داستان علمی تخیلی را بر اساس پایه‌های علمی می‌نویسند. باورپذیری در این ژانر پررنگ است.

کلام آخر مرکز نوشتن ایران درباره داستان فانتزی

فانتزی، ژانری است که از دیرباز مورد استقبال افراد زیادی قرار گرفته است. با افزایش خوانندگان این داستا‌ن‌ها، نویسندگان بیشتری نیز به آن روی آوردند. ما در این مقاله همه‌ی ژانرو زیرژانرهای داستان فانتزی را برای شما شرح داده‌ایم تا با آن‌ها آشنایی پیدا کنید. همچنین نحوه ساختن دنیای فانتزی، شخصیت‌های جادویی را برای نوشتن داستان تخیلی بازگو کردیم. اکنون که با اطلاعاتی که دارید، می‌توانید یکی از بهترین داستان ‌های فانتزی را بنویسید. شاید جی آر آر تالکین بعدی شما باشید.

نویسنده: بهاره خوانساری